Furlanisch Unterschied zu dem normalem Italienisch?

1 Antwort

Vom Beitragsersteller als hilfreich ausgezeichnet

Gute Frage. Natürlich bestehen schon große Ähnlichkeiten mit dem Italienischen, dennoch gibt es auch Unterschiede, nicht nur (aber auch) in der Phonetik/Aussprache. Einige Verbformen werden anders gebildet.

Ich habe mal das Vaterunser in Italienisch (oberer Text) und Furlanisch herausgesucht.

Padre nostro, che sei nei cieli,
sia santificato il tuo nome;
venga il tuo regno;
sia fatta la tua volontà,
come in cielo, così in terra.
Dacci oggi il nostro pane quotidiano
e rimetti a noi i nostri debiti,
come noi li rimettiamo ai nostri debitori,
e non ci indurre in tentazione,
ma liberaci dal male.
Perché tuo è il regno,
tua la potenza
e la gloria nei secoli.
Amen.

Pari nestri che tu sês in cîl,
che al sedi santifiât il to nom,
che al vegni il to ream,
che e sedi fate la tô volontât
sicu in cîl cussì ancje in tiere.
Danus vuê il nestri pan cotidian
e pardoninus i nestris debits
sicu ancje nô ur ai pardonìn ai nestris debitôrs
E no stâ menânus in tentazion
ma liberinus dal mâl.
To al è il ream,
tô e je la potence,
tô e je la glorie tai secui dai secui.
Amen.

Ich hab nur mal 4 kleine Unterschiede hervorgehoben, welche mir so spontan aufgefallen sind, statt "sia" ("es sei") sagt man "che al sedi" (etwas andere Konstruktion). Das "-ci" scheint es nicht zu geben (so wie in "arrivederci" oder wie in "dacci"), stattdessen sieht man im Furlanischen noch das lateinische "nos" (-nus) in "danus" (gebe uns) oder in "pardoninus" (vergebe uns).

Italienisch nutzt "rimettere", Furlanisch "pardonare".

Oder (ital.) "non ci indurre", Furlanisch "no (stâ) menânus".

Und bei den Nomen gibt es das -s im Plural (debitôrs statt debitori) so wie im Katalanischen (oder Spanischen, wobei man dort -es nimmt).

Furlanisch hat auch keltische und germanische Einflüsse.
Besonders gefällt mir "crót" (= Kröte), italienisch "rana".
Auch hübsch "cramâr" (= Krämer), italienisch "mercante".

https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_friulana#Origini_di_alcuni_termini_friulani


OlliBjoern  03.01.2024, 22:55

Mir fällt noch auf (ital.) "oggi" (heute) und (furlan.) "vuê" (was mich etwas an das französische aujourd'hui erinnert, vermutlich hui ~ vuê).

1
DerFlamingo321 
Beitragsersteller
 04.01.2024, 20:05

Danke!

Aber ist das ein Dialekt, oder kann man das als eigene Sprache bezeichnen?

0